Vietnam

Hoi allemaal,
Wederom veel dank voor de leuke reacties die ik van jullie heb ontvangen op mijn vorige blog. Ook bedankt voor de vele felicitaties met mijn verjaardag.
De afgelopen drie weken ben ik van Vietnam's hoofdstad Hanoi in het noorden een kleine tweeduizend kilometer afgezakt naar Ho Chi Minhstad, de grootste stad van het land. Mijn reis naar Vietnam begon met de nodige stress. In mijn vorige blog schreef ik al dat ik Jakarta vrij onaantrekkelijk vond en dat ik eigenlijk wel blij was om de stad achter me te kunnen laten. Toen ik echter op het vliegveld aankwam voor mijn vlucht naar Hanoi, leek het erop dat ik noodgedwongen nog wat langer moest blijven. Hoewel ik keurig een Vietnamees visum in mijn paspoort had, werd mij namelijk bij het inchecken verteld dat ik ook een vliegticket uit Vietnam moest kunnen overhandigen als bewijs dat ik het land weer zou verlaten. Erg leuk is dat als je van plan bent om over land door te reizen naar Cambodja en Laos. Gelukkig ben ik inmiddels een expert in het vervalsen van vliegtickets. Meerdere Aziatische landen eisen namelijk bij een visumaanvraag een vliegticket het land uit. Vaak is dat een kwestie van wat knip- en plakwerk op de computer en niemand die iets opvalt. Bij de aanvraag van mijn Indonesische visum is het me zelfs gebeurd dat mijn vliegticket het land in, dat ik al van tevoren geboekt had en waar niets vals aan was, werd afgekeurd, terwijl mijn vervalste ticket het land uit werd goedgekeurd. Bij de aanvraag van mijn Vietnamese visum was me echter nooit om een vliegticket gevraagd en ik kon ook nergens op internet vinden dat dit een vereiste was om het land binnen te komen. Ik had dan ook geen ticket in elkaar geknutseld en had op de luchthaven alleen mijn ipad en heel traag werkend internet tot mijn beschikking om iets in elkaar te zetten. Uiteindelijk heb ik een vluchtschema van cheaptickets.nl op mijn ipadscherm getoond. Er stond heel groot in beeld dat er nog betaald moest worden, maar ik ben er op de een of andere manier mee weggekomen. Bij aankomst in Vietnam is me uiteraard nooit meer om een ticket gevraagd.
Na mijn wat negatieve indruk van Jakarta en de nodige stress die gepaard ging met mijn vlucht, was Hanoi een enorme verrassing. De stad is in vergelijking met Jakarta een stuk schoner en geordender en voelde aanvankelijk helemaal niet aan als de hoofdstad van een ontwikkelingsland. Net als in Jakarta zijn in Hanoi nog vele koloniale gebouwen te vinden die over het algemeen veel beter onderhouden zijn. Verder kon ik als geschiedenisstudent ook in Hanoi mijn hart ophalen aan de musea over de koloniale tijd en de tegen de Fransen gevoerde oorlog om de onafhankelijkheid. Grappig genoeg vertellen deze musea eigenlijk precies hetzelfde verhaal als de musea in Indonesië, maar dan vanuit een compleet andere invalshoek. Waar Soekarno de Nederlanders in Indonesië bestreed met Indonesisch nationalisme, gebruikte Ho Chi Minh in Vietnam het communisme als ideologie tegen de Franse overheerser. In de Indonesische musea staat dan ook de eenheid van het Indonesische volk centraal in de strijd tegen de Nederlanders, terwijl het in de Vietnamese musea draait om de klassenstrijd die werd gevoerd tegen de Franse imperialisten.
Belangrijk verschil met Indonesië is dat de oorlog om onafhankelijkheid in Vietnam een gruwelijk vervolg kreeg in de vorm van de Vietnamoorlog. Deze oorlog heeft de oorlog tegen de Fransen in alle opzichten overschaduwd en tot op de dag van vandaag lijdt het land onder de gevolgen ervan. De Amerikanen hebben meer bommen laten vallen op Vietnam dan het totaal aan bommen dat in de Tweede Wereldoorlog is gebruikt. Hierdoor zijn vele eeuwenoude werelderfgoederen onherstelbaar verwoest die anders waarschijnlijk veel toeristen zouden hebben getrokken. Erger is dat er nog steeds mensen omkomen door ongelukken met mijnen en onontplofte bommen. Op straat kom je ook behoorlijk wat mensen tegen die op deze manier ledematen zijn verloren. Ook zie je veel jongere mensen met vergroeiingen en geestelijke beperkingen als gevolg van genetische afwijkingen die weer zijn veroorzaakt door de gifgassen waarmee de Amerikanen het land besproeid hebben.
Het is dan ook niet zo vreemd dat je overal oorlogsmonumenten en -musea tegenkomt. Het verhaal dat op deze plekken wordt verteld is doorgaans behoorlijk gekleurd en eenzijdig. Zo wordt uitgebreid stilgestaan bij de onderdrukking van boeddhisten in Zuid-Vietnam door de, door de Amerikanen in het zadel geholpen, Zuid-Vietnamese dictator, zonder erbij te vermelden dat op hetzelfde moment in het communistische noorden gepoogd werd om alle religies uit te bannen. Over de bloemen waarmee de Amerikaanse soldaten aanvankelijk werden verwelkomd door veel Zuid-Vietnamese burgers wordt met geen woord gerept en ook over de heropvoedingskampen waar Zuid-Vietnamese veteranen na de oorlog werden 'omgeschoold tot communisten' hoor je niets.
Het eenzijdige beeld dat wordt neergezet van de oorlog hangt natuurlijk nauw samen met de overwinning van het communistische noorden op het door de Amerikanen gesteunde zuiden. Tot op de dag van vandaag is de communistische partij de enige toegestane politieke partij. Hiermee is Vietnam een van de weinige landen die het communisme nog actief propageren. Zo kom je nog regelmatig propagandaborden langs de weg tegen met blije arbeiders en boeren erop en wapperen op vele plekken nog vlaggen met hamers en sikkels. Toch is dat alles vooral symboolpolitiek. Economisch gezien is het land kapitalistischer dan de meeste Europese landen. Er bestaat geen sociaal vangnet, het merendeel van de bedrijven is in particuliere handen en een zevendaagse werkweek is hier heel normaal.
Ondanks alle oorlogsschade is er veel moois overgebleven in Vietnam. Zo is de natuur schitterend. Wereldberoemd is Ha Long Bay in het noorden van het land. Zo'n tweeduizend kalksteenformaties rijzen hier op spectaculaire wijze op uit de zee. Ik heb hier twee dagen doorgebracht en overnacht aan boord van een schip. Minder beroemd, maar zeker niet minder indrukwekkend, zijn de vele grotten in Centraal-Vietnam. In 1991 werd hier de Hang Son Doong ontdekt die bekend staat als grootste grot ter wereld en waarin zich een spectaculair ondergronds regenwoud bevindt. Om deze grot te bezoeken moet je een goed gevulde portemonnee meenemen. Er worden slechts enkele toeristen per maand toegelaten en je moet een paar dagen door de jungle lopen om de ingang te bereiken. Zelf had ik een excursie geboekt naar twee makkelijker te bereizen grotten. Beide waren behoorlijk indrukwekkend. De eerste was een enorme droge grot waar je op eigen gelegenheid een wandeling van een uur doorheen kon maken. De tweede grot stond onder water en hier werden we per boot doorheen gevaren. In Zuid-Vietnam heb ik tenslotte een paar dagen in de hooglanden doorgebracht. Vietnam is een enorm langgerekt land en meet op veel plekken minder dan honderd kilometer van oost naar west. In het zuiden wordt het land echter wat breder en kun je de kust achter je laten en de hoger gelegen binnenlanden intrekken. De rijstvelden hebben hier, vanwege het koelere bergklimaat, plaats gemaakt voor fruitkwekerijen en koffieplantages en het berglandschap met zijn vele watervallen leent zich goed voor wandeltochten. Met gids heb ik de hoogste berg van het gebied beklommen. Het was een behoorlijk zware tocht, maar bovenal erg mooi en indrukwekkend. Daarnaast was ik de enige die op die dag de excursie geboekt had, waardoor ik de gids helemaal voor mezelf had. De gids was van mijn leeftijd en sprak redelijk goed Engels waardoor we al snel interessante gesprekken hadden en het aanvoelde alsof ik met een vriend op stap was.
Vanuit Nederland kreeg ik het verzoek om eens iets te schrijven over wat ik zoal eet op reis. Elk land kent natuurlijk zijn eigenaardigheden op culinair gebied en gaande mijn reis worden de lokale delicatessen steeds bijzonderder. In Australië heb ik niet veel spannenders gegeten dan krokodil, emoe en kangoeroe. Met name die laatste twee vond ik erg lekker en smaken een beetje naar biefstuk. Leuk detail is dat de emoe en kangoeroe samen het nationale wapen van Australië vormen. Hiermee is Australië het enige land ter wereld dat de symbolen van zijn eigen wapen eet. In Indonesië heb ik cobra geprobeerd en ook dat was behoorlijk smakelijk. Het deed me een beetje denken aan spareribs. Vietnam is tot nu toe echt de koploper als het aankomt op culinaire eigenaardigheden. Voor tussen de een en de twee euro kun je hier straatvoedsel krijgen. Je koopt dan rauwe groenten en stukken vlees die je zelf op de barbecue bereidt en ter plekke eet. Het is absurd wat op dergelijke plekken soms in de vitrine ligt. Erg populair is bijvoorbeeld kikker. Dit heb ik een keer geprobeerd en vond ik niet bijzonder vies maar ook niet erg lekker. Het heeft een beetje de smaak van kip, maar is veel taaier omdat het voor een groot deel uit spierweefsel bestaat. Mij werd ook van harte aanbevolen om eens kippenklauw, rat, of vogelkop te proberen, maar dat heb ik maar aan me voorbij laten gaan.
Ondanks de vreemde gerechten die soms worden aangeboden, ben ik zeer te spreken over de Vietnamese keuken. Wereldberoemd zijn natuurlijk de Vietnamese loempia's, maar als je hier vlees met groente bestelt, krijg je het doorgaans ook geserveerd met rijstpapier en dipsaus zodat je er zelf verse loempia's van kunt rollen. Minstens zo lekker als de loempia's zoals wij die kennen, maar een stuk gezonder omdat het niet gefrituurd is. Grappig zijn ook de Franse invloeden op de Vietnamese keuken. Zo is het erg populair om te lunchen met stokbrood belegd met lokale producten en zijn crêpes op bijna elke menukaart te vinden als dessert.
In restaurants moet je heel goed opletten dat je niet per ongeluk het verkeerde bestelt. Het is voor westerlingen namelijk vrijwel onmogelijk om Vietnamese woorden uit te spreken. Woorden hebben doorgaans maar een lettergreep, maar kunnen op zes verschillende tonen worden uitgesproken. Als je een woord op de foute toon uitspreekt, wordt dat veelal niet begrepen. Zo ben ik eenmaal naar het foute hotel gestuurd, omdat ik de naam van mijn hotel verkeerd uitsprak. Het meest hilarische misverstand heb ik gehoord van een mede-backpacker die aan een riksjarijder vroeg om naar de Pho Pho gebracht te worden. Pho is een zeer beroemde Vietnamese noedelsoep, maar het woord betekent ook straat als je het op een andere toon uitspreekt. In plaats van naar een straat gereden te worden waar hij Pho kon eten, werd hij bij een bordeel afgezet. Op de neutrale toonhoogte betekent pho namelijk prostituee.
Morgen neem ik vanuit Ho Chi Minhstad de bus naar Cambodja. Ditmaal kan ik mijn visum gewoon aan de grens kopen, dus met een beetje geluk gaat het allemaal iets soepeler dan de vorige keer. Verder schijnt in Cambodja geen toontaal gesproken te worden, dus hopelijk geen misverstanden meer op taalgebied. Ik zal jullie er alles over vertellen in mijn volgende blog!